Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 28 лістапада ў Астане прыняў удзел у саміце Арганізацыі Дагавора аб калектыўнай бяспецы.

Мерапрыемства прайшло ў Палацы Незалежнасці. На ўваходзе Аляксандра Лукашэнкі прывітаў гаспадар саміту – Прэзідэнт Казахстана Касым-Жомарт Такаеў. Сёлета Казахстан старшынюе ў АДКБ.

Усяго ў саміце бралі ўдзел пяць кіраўнікоў дзяржаў – сябраў АДКБ. Акрамя Прэзідэнта Беларусі, гэта прэзідэнты Казахстана, Расіі, Таджыкістана і Кыргызстана.

“Сёння мне выпаў гонар выступаць першым, паколькі нашы армянскія калегі не ўдзельнічаюць у пасяджэнні. Гэта, дарэчы, характарызуе бягучую геапалітычную сітуацыю ў рэгіёне і ў нейкай ступені нашу арганізацыю, – сказаў беларускі лідэр у сваім выступе.

Справа ў тым, што звычайна лідэры АДКБ на саміце выступаюць у алфавітным парадку, зыходзячы з першых літар у назвах краін. Такім чынам, калі б на саміце прадстаўнік Арменіі, ён бы выступаў першым. Раней Прэм’ер-міністр Арменіі Нікол Пашынян заяўляў аб замарозцы ўдзелу краіны ў рабоце АДКБ.

“З года ў год мы фіксуем, што абстаноўка ў свеце толькі пагаршаецца. Праблема нават не ў тым, што сістэма стрымак, проціваг, якая забяспечвала міжнародную бяспеку і стратэгічную стабільнасць, адышла ў нябыт. Мы недаравальна доўга разгойдваемся, каб стварыць альтэрнатыўныя прававыя механізмы”, – адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

Ён выказаў здагадку, што такі стан спраў камусьці выгадны, калі нормы і прынцыпы міжнароднага права падмяняюцца нейкімі суб’ектыўнымі і сітуацыйна зменлівымі правіламі, інструментамі ваеннага і інфармацыйнага шантажу.

“На гэтым фоне імкліва набірае абароты гонка ўзбраенняў. Працягвае мілітарызавацца Усходнееўрапейскі рэгіён, асабліва Польшча. Ідзе НАТАфікацыя Еўропы і свету ў цэлым”, – падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Ён канстатаваў разрастанне ваенных канфліктаў і ачагоў напружанасці ў многіх рэгіёнах свету.

“Чапляючыся за выслізгвалае дамінаванне, Захад усё больш размаўляе на мове зброі, зачыняючы вочы на пагрозы ядзернага супрацьстаяння, багатага знішчэннем усёй планеты”, – сказаў Прэзідэнт Беларусі.

“Сумна, што Захад марнуе ўсе сілы на барацьбу з фальшывымі праблемамі. Прычым гэтыя фальшыўкі яны самі і ствараюць. У той час як у сучасным свеце ёсць вялікае мноства транснацыянальных выклікаў і пагроз, з якімі можна і трэба дужацца. І толькі разам”, – адзначыў беларускі лідэр.

У якасці яркага прыкладу Аляксандр Лукашэнка прывёў кліматычную павестку, якую “заходнія палітыкі даўно ператварылі ў бізнэс”.

“Модная “Зялёная здзелка” Еўразвяза – не што іншае, як праект нядобрасумленнай канкурэнцыі, які працуе выключна ў інтарэсах краін Захаду, якія стаяць у першым шэрагу адказных за забруджванне атмасферы. Дарэчы, пра гэта ўжо шмат хто кажа ”, – заявіў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу і на іншыя праблемы. Сярод іх – міжнародны тэрарызм. “Тэрарыстычныя арганізацыі выкарыстоўваюць любую магчымасць, каб нагадаць пра сябе. Пры гэтым краіны Захаду адмаўляюцца ад добрасумленнага супрацоўніцтва з нашай арганізацыяй у барацьбе з гэтым злом, – адзначыў беларускі лідэр.

Кіраўнік дзяржавы выказаў занепакоенасць наконт перспектыў некантралюемага выкарыстання магчымасцяў штучнага інтэлекту, які ўсё часцей выкарыстоўваюць для планавання і вырашэння ваенных задач. “Маючы здольнасць да саманавучання, гэты інструмент можа загубіць чалавецтва, калі яго выпусціць з-пад кантролю”, – адзначыў ён.

У ліку праблемных пытанняў Прэзідэнт таксама згадаў тэматыку інфармацыйнай бяспекі і кіберпагрозы. “З аднаго боку, сучасныя тэхналогіі ствараюць тысячы новых магчымасцяў і перспектыў. З іншага боку, яны спараджаюць мноства рызык і пагроз. фэйкі, дэзінфармацыя, напады на крытычную інфраструктуру”, – заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Ён канстатаваў, што гатоўнасць Захаду да дыялогу па гэтых і іншых важных пытаннях не праглядаецца. “Але, як мы ўжо неаднаразова казалі, любы крызіс нясе ў сабе новыя магчымасці. І нам грэх гэтымі магчымасцямі не скарыстацца”, – сказаў Кіраўнік дзяржавы.

У сваім выступленні Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што менш за месяц таму Беларусь правяла II Мінскую міжнародную канферэнцыю па еўразійскай бяспецы. “Форум, закліканы прадэманстраваць рэальнае імкненне дзяржаў нашага кантынента змяняць жыццё да лепшага. Шматпалярнасць – гэта гістарычная непазбежнасць”, – сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Па яго словах, прапанаваная Беларуссю ідэя Хартыі разнастайнасці і шматпалярнасці ў XXI стагоддзі накіравана на фарміраванне справядлівага светапарадку, заснаванага на прынцыпах раўнапраўя, суверэнітэту, непадзельнасці, бяспекі і павагі разнастайнасці шляхоў развіцця.

“Ключ да вырашэння бягучых праблем і стварэння эфектыўных механізмаў забеспячэння бяспекі знаходзіцца ў нашай Еўразіі, з яе тысячагадовым вопытам сумеснага жыцця розных народаў, узаемапранікнення культур і цывілізацый. У новай парадыгме міжнародных адносін АДКБ павінна стаць адной з ваенна-палітычных апор архітэктуры бяспекі Еўразійскага кантынента, якая фарміруецца, задаваць трэнд усёй павестцы рэгіянальнай бяспекі’, – заявіў беларускі лідэр.

Ён адзначыў, што ў АДКБ назапашаны пэўны вопыт і ім неабходна дзяліцца з іншымі міжнароднымі арганізацыямі на прасторы Еўразіі.

“Хацеў бы звярнуць увагу на шэраг новых задач, якія нам давядзецца вырашаць пры фарміраванні новай архітэктуры еўразійскай бяспекі і ўмацаванні АДКБ”, – сказаў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка перакананы, што гэтыя крокі будуць не толькі ўмацоўваць бяспеку ў рэгіёне, але і садзейнічаць згуртаванасці дзяржаў – сябраў АДКБ, павышэнню іміджу Арганізацыі.

Па-першае, Аляксандр Лукашэнка лічыць неабходным узмацніць узаемадзеянне міжнародных арганізацый, якія працуюць на еўразійскай прасторы. “У сувязі з гэтым прапаную прапрацаваць пытанне аб арганізацыі сустрэчы вышэйшых службовых асоб рэгіянальных арганізацый АСЕАН, АДКБ, ШАС, СНД, НУМДА, Савета супрацоўніцтва краін Персідскага заліва”, – сказаў ён.

Прэзідэнт адзначыў, што ўжо ёсць апрабаваны механізм рэгулярных сустрэч кіраўніцтва АДКБ, СНД і ШАС. “Чаму не паспрабаваць пашырыць гэты фармат з мэтай абмену ўнікальным міжрэгіянальным досведам? Гатовыя гэтую сустрэчу правесці ў Беларусі пры вашай згодзе”, – заявіў Аляксандр Лукашэнка.

“Там жа мы маглі б абмеркаваць пытанні актывізацыі супрацоўніцтва АДКБ і ШАС па праблематыцы міжнароднай бяспекі ў рэчышчы рашэння СКБ (Савета калектыўнай бяспекі. – Заўвага) па развіцці супрацоўніцтва АДКБ з СНД і ШАС. Шанхайская арганізацыя супрацоўніцтва мае шырокі парадак дня па пытаннях забеспячэння бяспекі на еўразійскай прасторы і гэты патэнцыял магчыма выкарыстоўваць”, – дадаў Прэзідэнт.

Па-другое, у рамках АДКБ, лічыць Прэзідэнт, наспела неабходнасць сур’ёзна заняцца пытаннямі штучнага інтэлекту і паглыбіць супрацоўніцтва ў галіне інфармацыйнай бяспекі.

“Ідэя не новая. Аднак практычныя крокі ў рамках Арганізацыі мы пакуль не прыступілі. У той час як краіны Захаду ўжо на ўсю моц займаюцца гэтай праблемай, – сказаў Аляксандр Лукашэнка. – Трэба таксама падумаць над тым, як павысіць практычную аддачу ад Пагаднення 2017 года аб супрацоўніцтве дзяржаў – чальцоў АДКБ у вобласці забеспячэння інфармацыйнай бяспекі. Мы павінны ісці ў нагу з імклівым развіццём кібертэхналогій, каб эфектыўна рэагаваць на выклікі і пагрозы бяспецы нашых краін у гэтай сферы”.

Трэцяя задача тычыцца забеспячэння рэжыму кантролю за новымі тыпамі зброі, якія з’яўляюцца. “У нас на парозе стаяць новыя смертаносныя тыпы зброі, здольныя знішчыць усё чалавецтва. Гэты арсенал ужо папоўнілі лазерныя, гіпергукавыя, квантавыя, электрамагнітныя і іншыя перадавыя распрацоўкі &rdash;, – канстатаваў Кіраўнік дзяржавы.

“На нашу думку, АДКБ можа і павінна стаць у авангардзе дзейнасці па стварэнні агульнага дагаворна-прававога механізму, які дазваляе ў будучыні забяспечыць рэжым кантролю за такім узбраеннем. Гэта трэба рабіць ужо зараз. Прынамсі, пачынаць”, – выступіў з ініцыятывай Аляксандр Лукашэнка.

Лідэры краін АДКБ па выніках саміту ў Астане прынялі дэкларацыю і падпісалі больш за дзесятак дакументаў.

На падпісанне кіраўнікам дзяржаў было ўнесена 14 дакументаў. “Усе пытанні прайшлі неабходныя працэдуры ўзгаднення, разгледжаны, ухвалены падчас пасяджэнняў статутных органаў АДКБ”, – праінфармаваў удзельнікаў саміту Генеральны сакратар АДКБ Імангалі Тасмагамбетаў.

Асаблівае месца ў пераліку дакументаў займае Дэкларацыя Савета калектыўнай бяспекі АДКБ, якая падрыхтавана з улікам дынамічнага развіцця міжнароднай ваенна-палітычнай абстаноўкі. “У дэкларацыі выказана пазіцыя арганізацыі па актуальных праблемах міжнароднай бяспекі з улікам асноўных прынцыпаў дзейнасці арганізацыі, адлюстраваны асноўныя падыходы дзяржаў – чальцоў арганізацыі да міжнароднага ўзаемадзеяння і супрацоўніцтву, накіраваным на ўмацаванне глабальнай і рэгіянальнай бяспекі”, – сказаў Генеральны сакратар.

Лідэры краін прынялі заяву СКБ АДКБ у сувязі з 80-й гадавінай Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне і рашэнне аб плане мерапрыемстваў па святкаванні.

На палях саміту АДКБ Аляксандр Лукашэнка паразмаўляў з журналістамі.

Кіраўнік дзяржавы спыталі, ці павінна астудзіць дэманстрацыя магчымасцяў расійскага ракетнага комплексу “Арэшнік” тых, хто давёў мір і паставіў на мяжу трэцяй сусветнай вайны.

“Так ужо астудзіла. Гэта ж мы адразу бачым па заявах у СМІ. Праўда, ужо няма адзінай лініі, усё пайшло разнабой. Гэта сведчыць аб тым, што крыху разгубіліся, – адзначыў Кіраўнік дзяржавы. – Але зброя добрая. Не ядзерная зброя, а па сваёй моцы супастаўная з ядзернай зброяй. Але без пранікальнай радыяцыі, без заражэння мясцовасці і аб’ектаў”.

“Такое моцнае ўздзеянне на так званую сусветную супольнасць і асабліва тых, хто думаў, што ўсё абыдзецца. Не абыдзецца”, – падкрэсліў беларускі лідэр.

Адказваючы на ўдакладняючае пытанне, наколькі гэта важна для бяспекі Саюзнай дзяржавы, Прэзідэнт сказаў: “Натуральна. Я тут старэйшаму брату (гаворка аб Прэзідэнце Расіі Уладзіміру Пуціну. — Заўв.) пажартаваў, кажу: «Месцы гатовыя дыслакацыі. Калі?” – “Падумаем” (адказаў Уладзімір Пуцін. – Заўвага.)”.